Edebiyat

DIŞARIDA BIRAKTIKLARIMIZ: A FANTASTİC WOMAN

DIŞARIDA BIRAKTIKLARIMIZ: A FANTASTİC WOMAN

DIŞARIDA BIRAKTIKLARIMIZ:

A FANTASTİC WOMAN

Berlin Film Festivali’nden ödüllerle dönerek yıla damgasını vuran 90. Akademi Ödüllerinde ”Yabancı Dilde En İyi Film Ödülü” kazanan A Fantastic Woman – Muhteşem Kadın, trans bir kadının trajik bir kayıptan sonra topluma ve otoriteye karşı verdiği mücadeleyi anlatıyor. Daniela Vega’nın performansıyla değerlenen Muhteşem Kadın, toplumun önyargılarını resmederken tabuları yıkmayı amaçlıyor.

Sakin bir açılış yapan Muhteşem Kadın, filmin iki başrol oyuncusu Orlando  ile Marina’nın romantik akşam yemeği ile başlıyor. Orlando ile Marina arasında aşkı ön plana çıkaran bu açılışın ardından Orlando’nun trajik ölümü, Marina için önemli bir dönüm noktası oluşturuyor. Cinsel kimliği yüzünden, Orlando’yu götürdüğü hastanedeki doktor ile başlayan sorgulanma, suçlanma ve hor görülmenin dozu filmde gittikçe yükselmekte. Doktor, devriye sonra da ahlak polisi tarafından sorgulanması, Orlando’nun eski eşinin hakaretlerine uğraması ve Orlando’nun oğlunun tacizine maruz kalması sırayla gerçekleşiyor. Muhteşem sıfatıyla nitelendirilen trans bir kadının, empati yoksunu homofobik bireyler arasında nasıl yargılandığı, dışlandığı, itilip kakıldığı gözler önüne sererken, bilinçsiz bir toplumun bu trans bireylerde oluşturduğu duygusal buhranlar hakkında bir nebze daha bilgi sahibi olmamıza yardımcı olmuştur. 

1. Problem: Ön Yargı

Toplumsal bakış açısında Marina karakterine olan ön yargıyı görmekteyiz. Ahlak polisinin Marina’nın çalıştığı yere gelip sorgulamaya başlaması ve sorgu sırasında kendi özgeçmişinden bahsedip sözü tabiri caizse ‘’Sizi tanırım hepiniz aynısınız ‘’ demeye getirmesinden, toplumsal yapıda olan başlangıçta temel probleminin ön yargı olduğunu bizlere gösteriyor. 

Marina cinsiyet değiştirmiş bir birey olarak genel yargının aksine, hayatta nasıl hareket edebileceğinin bilincinde. Cinsiyet değiştirmesinin ruhsal bir sarsıntısını kendisinde görmemekteyiz. Peki bu ön yargının asıl sebebi nedir? Toplumsal yapıda trans bireylerin statüsünden kaynaklandığından söz edilebilir, ne yazık ki, günümüz çağdaş dediğimiz kültürümüzde, en alt statüde yer alan trans bireyler toplumsal olarak baskı altında ve tanınmamakta. 

Bütün bunlar göz önüne alındığında Marina’nın avantajı burada devreye giriyor toplum Marina’yı tanımıyor ama Marina yaşadığı toplumu çok iyi biliyor ve tanıyor. Aslında filmde Marina’nın toplumda ki ön yargıyı yıkmasını sağlayan en büyük dayanağı da bu.

2. Canavarlaştırma: 

 – Nesin sen böyle? 

 – Senin gibi bir insanım.

Toplumda, bireyi en aşağılayıcı noktaya getirmek, Orlando’nun oğlunun Marina’ya verdiği ilk tepki. Aynı tepkiyi arabayı teslim etmeye götürdüğünde Orlando’nun eski eşinden de almakta Eşinin ‘kimera’ benzetmesi toplumda canavarlaştırma tezine en büyük kanıt olarak sunulabilir. ‘‘Gördüğün gibi etten kemikten biriyim.’’ Marina bu iki olay karşısında cevabını çok iyi vermekte, ancak insan olduğunu unutmamak gerek baskıya ne kadar dayanabilir? Orlando’nun ailesi onun yas tutmasına izin vermek şöyle dursun, böyle bir hakkı dahi olmadığını vurguluyor sıklıkla. Filmde bu sahnelerin gereksiz derecede fazla olduğunu söylemek yerinde olacaktır. 

‘’Marina’nın yıpranış serüveni bu görüşmelerden sonra başlıyor işte. Marina’nın güçlü kişiliğine ve karakterinin sağlam duvarlarına vurgu yaparken, kendine sakladığı kırılganlığının da açığa çıkmasına izin vermiyor. Ama Marina’nın içine attığı, yaşayamadığı üzüntüsü zamanla yıpranmasına neden oluyor. Klişe tabirle Marina’nın içinde kopan fırtınaları düş sahneleriyle resmeden Lelio, bu sahneleri birer farkındalık aşaması olarak kullanıp devamında daha güçlü bir Marina ile karşımıza çıkıyor. Bu noktalarda sinema dilini biraz değiştirse de, filmin sürükleyici yapısını bozmuyor; filmin gerçekçiliğinin düş sahneleri ile melez bir anlatıma dönmesine izin vermiyor. Gloria’da yakaladığı gerçekçi anlatımın gücüne yetişemese de, Muhteşem Kadın’a ihtiyacı olan karakteristiği sağlayabiliyor.’’ 

‘’Marina için müziğin ne denli önemli olduğunu da sık sık görmek mümkün oluyor. Orlando ile yemeğe çıktıkları gece sahne alan Marina, zorlu yüzleşmelerden önce sürekli bir melodi mırıldanıyor ve özgürlüğünü, benliğini yine müzikle taçlandırıyor. Müzik onu tamamlayan unsurlardan biri olarak göze çarpıyor. Sebastián Lelio, bütün insanlara ve önyargılarına göğüs geren bir “muhteşem kadın” yaratmak için pek çok olanak yaratmaya çalışmış. Bunların en yerinde olanı ise, Marina’yı elinde ayna ile yatağında uzandığı sahnede feminist fotoğrafçılığın en bilinen karelerinden birine verdiği referans. Oldukça politik olan bu sahne ile, Marina’nın kabul görmeyen kadın kimliğinin yok oluşuna dair bir çıkarım yapılabilir. Öte yandan Lelio bizi, Marina’nın cinsel kimliğinden öte, onun yüzüne bakmaya zorlayarak kendisini anlamamızı sağlamaya çalışıyor. Lelio’nun bu referansı Marina’nın kendi yüzünü ve ötekileştirilen bedenini alıp, diğerlerinin onu nasıl gördüklerini görmeye zorlamasıyla vurucu bir kullanıma dönüşüyor.’’

Burada film birazda çirkin ördek yavrusunun hikayesine dönüyor, toplum Marina’yı ördek olduğuna inandırmaya çalışırken Marina müzik sayesinde özgür bir kuğu olma yolunda ilerlemekte olduğunu, tüm baskılara rağmen sürdürmekte. 

‘’Unuttuğumuz insanlığımızı gözümüze sokmak için kendisini yargılamadan seven tek varlığın köpekleri Diablo olması da oldukça ironik. Zaten aç olduğu sevgiyi aniden kaybeden bir kadının yalnız kalmışlığın verdiği ağırlığıyla mücadele eden, yaşamak, hayatla bağını koparmamak için kendini kabul ettirmeye çabalayan, baskıcı toplumların hırpaladığı yaralı bireylerden biri Marina. Rüzgara karşı zor da olsa emin adımlarla yürüyen güçlü trans bir kadın.’’

KAYNAKÇA:

Sanat Arakat: Sinema/Dünya Sineması Büşra Bayar, Filmloverss /Tolga Demir: A Fantastic Women 

Burak PEKTAŞ

[zombify_post]




2 Yorum

  • DIRAŞIRIDA nasıl bişey yazdın aq doğrusunu söyleyemez oldum dıraşırıda dadışırda dışarıda

    6 yıl önce
  • @hkkcngz bende şuan farkettim 🙂

    6 yıl önce
  • Bi yoruma ne dersin ?

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir